Καλλιέργεια πατάτας - Μυστικά και πληροφορίες

Η ιδιαίτερη ποικιλομορφία της χώρας μας , μας δίνει την δυνατότητα να έχουμε σχεδόν καθ' όλη τη διάρκεια του έτους, φρέσκια Ελληνική πατάτα στην αγορά. Η καλλιέργεια της πατάτας πραγματοποιείται στην Ελλάδα σχεδόν όλους τους μήνες του χρόνου, με εξαίρεση τους χειμερινούς που οι θερμοκρασίες είναι πολύ χαμηλές. Κύρια χρήση της ελληνικής πατάτας είναι επιτραπέζια, ενώ σε μικρότερη κλίμακα χρησιμοποιείται στη βιομηχανία για την παραγωγή σνακ-τσίπς.
Έτσι όλες τις εποχές χρόνου, αλλού θα φυτεύουν και αλλού θα συγκομίζουν πατάτα. Η φύτευση αρχίζει το Νοέμβριο στη νότια Κρήτη και τελειώνει το Απρίλιο στη βόρεια Ελλάδα. Χρειάζονται 90 έως 120 ημέρες για τη συγκομιδή, ανάλογα με την πρωιμότητα της ποικιλίας και τις καιρικές συνθήκες της κάθε περιοχής. Η πατάτα ευδοκιμεί σε ελαφρά και βαθιά εδάφη με άφθονη οργανική ουσία και με pH 5 έως 6,5. Στα παραπάνω εδάφη είναι όχι μόνο παραγωγική αλλά και πολύ νόστιμη.
Λίπανση πατάτας.
Η λίπανση στην πατάτα είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη των φυτών, την ποιοτική και ποσοτική βελτίωση των αποδόσεων, καθώς και για τη διατήρηση τής γονιμότητας του εδάφους που καλλιεργείται. Για να επιτευχθούν όμως οι παραπάνω στόχοι, πρέπει να χρησιμοποιείται το κατάλληλο λίπασμα και να ελέγχονται οι ποσότητες που προστίθενται κάθε φορά. Γενικά απαιτείται αρκετή ποσότητα λιπάσματος, καθώς το ριζικό σύστημα του φυτού είναι περιορισμένο και σε μικρή σχετικά χρονική περίοδο παράγει μεγάλες ποσότητες κονδύλων. Σε εδάφη όξινα (με pH μέχρι 5,5), όπου η πατάτα ευδοκιμεί πολύ καλά, προστίθεται επιπλέον και μαγνησίο, μαζί με τα βασικά λιπάσματα. Οι μέσες απαιτήσεις λίπανσης για απόδοση 4-5 τόνων προιόντος, υπολογίζονται ως εξής: Άζωτο(Ν) 16-25 kgr ανά στρέμα, Φωσφόρος(Ρ2Ο5) 12-15 kgr ανά στρέμα, Κάλιο(Κ2Ο) 4-5 κkgr ανά στρέμα και Μαγνήσιο(MgO) 4-5 kgr. Στη βασική λίπανση με την προετoiμασία του εδάφους,χορηγείται το περισσότερο άζωτο, όλος ο φωσφόρος, το κάλιο και το μαγνήσιο ενώ η υπόλοιπη αζωτούχα λίπανση χορηγείται τμηματικά καθώς μεγαλώνουν τα φυτά.
Φύτευση πατατόσπορου.
Για την καλλιέργεια απαιτείται πιστοποιημένος πατατόσπορος από γεωπονικά καταστήματα γεωργικών εφοδίων, εφοδιασμένα με άδεια εμπορίας πολλαπλασιαστικού υλικού από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης. Χρησιμοποιούμε για φύτευση τους κονδύλους ολόκληρους. Εάν είναι μεγάλοι και χρειάζεται να τους τεμαχίσουμε τότε απολυμαίνουμε (μετά από κάθε κοπή) το μαχαίρι σε μπλέ οινόπνευμα. Φυτεύουμε πάντα κονδύλους που έχουν αρχίσει να φυτρώνουν. Τα φύτρα πρέπει να είναι κοντόχοντρα και γερά, μήκους περίπου 1,5 cm. Εάν αγοράσουμε πατατόσπορο που δεν έχει φυτρώσει, τότε τον αφήνουμε απλωμένο σε ζεστό σημείο, μέχρι να αρχίσει να βγάζει φύτρα. Πριν τη φύτευση μπορούμε να εμβαπτίσουμε τους κονδύλους και τα μέρη αυτών σε υδατικό διάλυμα κατάλληλου μυκητοκτόνου, για να προλάβουμε προσβολές παθογόνων που προκαλούν σήψεις στο υπόγειο μέρους του φυτού. Το έδαφος πρέπει να είναι αφράτο και στο ρόγο του. Η φύτευση γίνεται σε γραμμές και το βάθος φύτευσης πρέπει είναι 15 cm περίπου.
Θερμοκρασία φύτευσης.
Η φύτευση γίνεται όταν το έδαφος έχει θερμοκρασία πάνω από 5ο C και χρησιμοποιούμε προβλαστημένο πατατόσπορο. Τα φύτρα αναπτύσσονται στους 5-10 οC θερμοκρασία. Η άριστη θερμοκρασία για την ανάπτυξη των φυτών της πατάτας είναι 21-22 οC, ενώ χαμηλές θερμοκρασίες κατά τη διάρκεια της βλάστησης, καθυστερούν την ανάπτυξη και ευνοούν τις βακτηριολογικές και μυκητολογικές ασθένειες. Για αυτό θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί στην εποχή σποράς, ώστε να μπορέσει ο πατατόσπορος να φυτρώσει και να μεγαλώσει χωρίς προβλήματα. Η καλλιέργεια της πατάτας δεν αντέχει σε θερμοκρασίες κάτω του -1 οC. Σε περίπτωση ξηρασίας και υψηλών θερμοκρασιών χρειάζεται πότισμα, ιδιαίτερα στα πρώτα στάδια ανάπτυξης των φυτών και μέχρι την έναρξη σχηματισμού των κονδύλων. Για το σχηματισμό των κονδύλων κατάλληλες θερμοκρασίες είναι 16-18ο C, ενώ όταν αρχίσει ο σχηματισμός των κονδύλων εάν οι θερμοκρασίες είναι πάνω από 22 οC μειώνονται τις στρεμματικές αποδόσεις.
Συνθήκες φύτευσης.
Για να εξασφαλίσουµε γρήγορη και κανονική ανάπτυξη του φυτού, πρέπει ο σπόρος να τοποθετείται σε ευνοϊκό περιβάλλον, σε έδαφος ψιλοχωµατισµένο, με κανονική υγρασία. Aν το έδαφος είναι πολύ στεγνό, πρέπει να γίνουν ένα ή δύο πότισµατα του χωραφιού, πρίν την φύτευση. Το βάθος φύτευσης των κονδύλων, εξαρτάται από το έδαφος. Φύτεµα σε βάθος 14-16 cm προτιµάται κυρίως σε βαριά εδάφη, ενώ στα ελαφρά ο πατατόσπορος φυτεύεται λίγο βαθύτερα, στους 15-20 cm. Eπίσης, ποικιλίες που παράγουν τους κονδύλους (πατατές) ψηλά, όπως π.χ. η Σπούντα, πρέπει να φυτεύονται πιο βαθιά γύρω στα 20 cm. Η καλύτερη πρακτική φυτέµατος είναι να δηµιουργήσουμε άριστες συνθήκες εδαφικής υγρασίας και οξυγόνου στο ριζόστρωµα του πατατόσπορου σε ένα βάθος 12-15 cm και μετά συµπληρωµατικό παραχώµα, όταν μεγαλώσουν τα φυτά.
Aποστάσεις και πυκνότητα φύτευσης.
H απόσταση φύτευσης της πατάτας µεταξύ των γραµµών, συνήθως είναι 70-75 cm, ενώ πάνω στην γραμμή η απόσταση εξαρτάται ανάλογα με την ποικιλία και είναι 30-40 cm.
Η ποσότητα  του πατατόσπορου που θα χρειαστεί, εξαρτάται από το μέγεθος αυτού. Εάν είναι μεγέθους 28-35 mm χρειάζονται περίπου 100-150 Kgr/στρέμμα, ενώ αν είναι 35-55 mm χρειάζονται από 230-250 Kgr ανά στρέμμα.
Aρδευση πατάτας.
Στην Ελλάδα και την Κύπρο, η άρδευση της πατάτας γίνεται κατά 90% µε το σύστηµα των εκτοξευτήρων χαµηλής παροχής και μεγάλης απόστασης. Επιτυγχάνεται έτσι εξοικονόµηση νερού και εργατικών, και δηµιουργία καλύτερων συνθηκών υγρασίας και αερισµού στο έδαφος. Oι εκτοξευτήρες που χρησιµοποιούνται έχουν παροχή νερού από 160-450 lt/ώρα ανάλογα με το είδος και οι αποστάσεις τοποθέτησης, είναι 5x5 m ή 10x10 m,  σε τριγωνική διάταξη και πίεση του συστήματος 2-2,5 atm.
Ανάγκες της πατάτας σε νερό.
Οι ανάγκες της καλλιέργειας πατάτας σε υγρασία είναι σχετικά υψηλές, εξαρτώνται από τις κλιµατολογικές συνθήκες κάθε περιοχής και από το στάδιο ανάπτυξης της φυτείας. Οι ανάγκες σε νερό είναι µικρότερες στα αρχικά στάδια ανάπτυξης και στο τελικό στάδιο ωρίµανσης τής πατατοφυτείας και πολύ µεγαλύτερες στα στάδια που δημιουργούνται και αναπτύσσονται οι κόνδυλοι. Η διαθέσιµη υγρασία στο έδαφος δεν θα πρέπει να μειώνεται στα κρίσιµα στάδια τής ανάπτυξης και αυτό επιτυγχάνεται µε το συχνό πότισµα. Η συχνότητα άρδευσης εξαρτάται από τον τύπο του εδάφους, από τις βροχοπτώσεις της περιοχής, από το στάδιο ανάπτυξης των πατατών και τις θερμοκρασίες της εποχής. Το πότισμα γίνεται συνήθως ανά 3-10 μέρες, αλλά τους καλοκαιρινούς μήνες με ζέστη μπορεί να χρειαστεί πότισμα και κάθε 2 μέρες. Οι συνολικές ετήσιες ανάγκες σε νερό των πατατών υπό κανονικές συνθήκες, ανέρχονται σε 25-30 τόνους ανα στρέμα για τις πρώιµες ανοιξιάτικες σπορές και 35-40 τόνους ανα στρέμα για τις όψιµες ανοιξιάτικες.
Παράχωµα πατάτας.
Tο παράχωµα (πρόσθεση χώματος στις ρίζες) πρέπει να γίνεται µε µεγάλη προσοχή, να µαζεύεται αρκετό χώµα ώστε να προστατευτούν οι κόνδυλοι από το πρασίνισµα και τις ψηλές θερµοκρασίες της Ανοιξης. Όταν η φύτευση είναι σε μικρό βάθος, κατά το παράχωµα πρέπει να µαζεύεται περισσότερο χώµα (ψηλότερα αναχώµατα). H εποχή που γίνεται το παράχωµα εξαρτάται από τη θερµοκρασία, την υγρασία του εδάφους και το ύψος του φυτού, αλλά πρέπει επίσης να λαµβάνεται υπόψη και η µέθοδος καταπολέµησης των ζιζανίων.
Πληροφορίες καλλιέργειας και συγκομιδή.
Οταν η πατατοκαλλιέργεια καλύπτει µεγάλη έκταση, οι καλλιεργητικές εργασίες γίνονται µε µηχανικά µέσα. Έχουν δοκιµαστεί διάφοροι τύποι πατατοσπορέων και καλά αποτελέσµατα έδωσε ο αυτόµατος τύπος που προσαρμόζεται σε ελκυστήρα (τρακτέρ), που φυτεύει 2 γραµµές ταυτόχρονα σε κανονικές αποστάσεις των 15-30 cm επί των γραµµών και σε γραµµές που απέχουν 75 cm µεταξύ τους. Tο λίπασµα τοποθετείται αυτόµατα σε συνεχείς λωρίδες, αριστερά και δεξιά του πατατόσπορου, ώστε να μην έρχεται σε επαφή και να αποφεύγονται πιθανά εγκαύµατα. H κάλυψη του σπόρου και του λιπάσµατος γίνεται µε τη βοήθεια των δίσκων που σχηµατίζουν αυλακιές. Έτσι µπορούν να φυτευτούν περίπου 30 στρέμματα την ηµέρα. Πριν τη βλάστηση του πατατόσπορου, αν υπάρχουν αγριόχορτα, χρησιµοποιείται κατάλληλη σκαλιστική φρέζα που ταυτόχρονα σκαλίζει, παραχώνει και αυλακώνει. Η πρακτική αυτή συστήνεται στις περιπτώσεις ποικιλιών που παράγουν µεγάλους κονδύλους π.χ. Σπούντα, Λιζέτα κ.ά.
Λόγω έλλειψης εργατικών χεριών για τη συγκομιδή της πατάτας, χρησιµοποιούνται ειδικοί εκριζωτήρες που αυτοµατοποιούν τη συγκοµιδή. Όµως, παράλληλα, πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί για να διατηρηθεί η ποιότητα των πατατών µας από τα χτυπήµατα (µώλωπες, σχισίµατα κτλ.).
Ποικιλίες πατάτας.
Στην Ελληνική αγορα κάθε χρόνο διατίθενται διάφορες ποικιλίες πατατόσπορου προς φύτευση. Η πιο γνωστή και διαδεδομένη είναι η ποικιλία Σπούντα-Spunda η οποία παράγεται σε διάφορες χώρες της ευρώπης Ολλανδία, Δανία, Αυστρία από τις οποίες και εισάγεται κάθε χρόνο απο αρχές Νοεμβρίου έως τέλος Φεβρουαρίου, ενώ γιά καλοκαιρινές φυτεύσεις διατίθεται και παραγωγής Κύπρου.

Διεύθυνση Αλληλογραφίας ΜΕΓΓΟΥΛΗΣ ΠΡΟΚΟΠΗΣ ΓΕΩΠΟΝΟΣ ΓΕΩΠΟΝΙΚΟ ΠΑΡΚΟ ΑΓΙΟΥ ΣΩΖΟΝΤΟΣ ΠΕΡΙΟΧΗ ΙΣΘΜΟΥ ΛΟΥΤΡΑΚΙ - ΚΟΡΙΝΘΙΑΣ ΤΚ 203 00 ΤΘ 14/17 ΕΛΛΑΔΑ	Τηλέφωνα - Επικοινωνίας +30 27410 48611 +30 27410 49302 +30 27410 48621 (Fax)	Ωράριο Καταστήματος Δευτέρα|Τετάρτη 09:00-16:00 Τρίτη|Πέμτη|Παρασκευή 09:00-17:00 Σάββατο 09:00-15:00 Κυριακή ΚΛΕΙΣΤΑ

• < Προηγούμενη
• Επόμενη >